Thánh Gioan Thiên Chúa (8/3)
Gioan sinh năm 1495 tại Monte Major, Bồ Đào Nha, là con trai duy nhất của một gia đình trung lưu. Với cha mẹ, cậu là kho tàng quý báu, là niềm hy vọng duy nhất. Thế nhưng, niềm hạnh phúc ấy không kéo dài được lâu. Khi mới lên tám tuổi, Gioan đột nhiên mất tích. Không ai biết rõ cậu bị bắt cóc hay đã đi lạc – chỉ biết rằng một thời gian sau, người ta thấy Gioan bơ vơ lang thang nơi đất khách Tây Ban Nha, sống như một đứa trẻ mồ côi, không nhà cửa, không người thân.
Gioan phải làm thuê làm mướn, sống nhờ vào nghề chăn chiên ở vùng quê. Mười bốn năm trôi qua, cuộc sống bên đàn chiên dường như đã đem lại cho cậu sự yên ổn đơn sơ. Nhưng đến năm 22 tuổi, ông chủ muốn gả con gái cho chàng trai chăn chiên thật thà. Gioan từ chối. Anh không muốn gắn bó với gia đình mà anh biết mình không thể yêu thương thật lòng. Anh xin gia nhập quân đội.
Mười tám năm trong quân ngũ là mười tám năm mà Gioan đã rời xa hẳn Đức Tin và lòng đạo đức thời thơ ấu. Anh chìm đắm trong những cuộc sống buông thả, sa đọa, chạy theo vinh quang phù phiếm. Nhưng Chúa không để anh mãi mãi lạc lối. Có lần, Gioan ngã ngựa giữa chiến trường, bị thương nặng và nằm bất tỉnh hai giờ liền. Khi hồi tỉnh, nơi môi anh thốt lên lời kinh quen thuộc mà mẹ từng dạy anh thuở nhỏ – lời cầu xin Đức Mẹ. Anh được cứu sống cách lạ lùng.
Một lần khác, khi được giao canh giữ những chiến lợi phẩm quý giá, chẳng may anh để mất tất cả. Gioan bị kết án tử hình. May thay, có một vị sĩ quan thương tình can thiệp xin tha mạng cho anh. Biến cố này đánh dấu sự bắt đầu của hành trình tỉnh ngộ.
Gioan rời bỏ quân ngũ, quay về Bồ Đào Nha với hy vọng tìm lại cha mẹ. Nhưng về đến quê nhà, anh đau đớn hay tin mẹ anh vì quá đau khổ đã qua đời chỉ vài năm sau khi anh biến mất. Cha anh sau đó cũng từ bỏ thế gian, vào dòng Phanxicô tu hành rồi cũng qua đời trong âm thầm.
Cảm thấy mình là nguyên nhân gây ra cái chết của cha mẹ, Gioan quyết tâm sống quãng đời còn lại để đền tội. Anh nghe tin có nhiều Kitô hữu bị quân Hồi giáo bắt làm nô lệ ở châu Phi. Gioan quyết chí sang đó – hoặc để kiếm tiền chuộc họ, hoặc tình nguyện chịu bắt thay họ.
Anh đến thành phố Ceuta bên bờ biển châu Phi. Trên đường đi, anh gặp một gia đình đồng hương bị lưu đày và đang lâm trọng bệnh. Họ cầu xin anh hoãn chuyến đi để giúp đỡ họ vượt qua giai đoạn khốn khó. Gioan cảm động, nhận lời. Anh đi làm thuê, kiếm tiền chăm sóc họ như người thân ruột thịt.
Tại Ceuta, Gioan gặp một linh mục đạo đức, người đã khuyên anh từ bỏ giấc mộng châu Phi. Vị linh mục nói:
"Phi châu không phải là nơi dành cho con. Chúa đang gọi con theo một con đường khác."
Vâng lời, Gioan trở lại Tây Ban Nha. Anh sống bằng nghề bán sách đạo, hình ảnh thánh, đồ dùng phụng vụ, đi từ làng này sang làng khác.
Một ngày kia, khi đến gần thành phố Granada, Gioan gặp một em bé ốm yếu đang run rẩy bên đường. Anh động lòng thương, bế em lên, nhưng càng bế thì em bé càng trở nên nặng như cối đá. Khi Gioan đặt bé xuống nghỉ mệt, em bé bỗng biến hình – là chính Chúa Giêsu đang vác Thánh Giá! Ngài nói với Gioan:
“Gioan của Thiên Chúa, con sẽ tìm thấy Thánh Giá của con tại Granada.”
Chúa biến mất. Gioan xúc động sâu sắc. Anh bước vào Granada – nơi số phận của anh được định đoạt.
Tại đây, anh nghe cha Gioan thành Avila giảng một bài thuyết sâu sắc:
“Hãy trở nên điên dại vì Chúa Kitô!”
Lời giảng ấy như ngọn lửa thắp sáng tâm hồn Gioan. Anh đi giữa phố, kêu khóc, đánh mình, lăn lộn trong bùn đất, giả vờ điên loạn như để đền bù cho những năm tháng sống trong tội lỗi. Dân chúng tưởng anh điên thật, đem nhốt anh vào nhà thương với kỷ luật hà khắc. Hằng ngày anh bị đánh đòn, nhưng Gioan cam chịu, như một cách thanh luyện tâm hồn.
Một thời gian sau, cha Avila nghe biết câu chuyện, đích thân đến thăm Gioan. Ngài nói:
“Con không cần giả điên nữa. Hãy ra khỏi đây, sống đúng ơn gọi mà Thiên Chúa dành cho con – chăm sóc những người đau yếu, nghèo khổ.”
Gioan vâng lời. Anh thuê một căn nhà nhỏ, bắt đầu đón những người nghèo, ốm đau, tật nguyền về chăm sóc. Một mình anh làm mọi việc: y tá, người phục vụ, người lau dọn, người cầu nguyện, người an ủi. Dần dần, người dân bớt dè bỉu, bắt đầu giúp đỡ anh. Anh thường nói:
“Xin các ông bà hãy làm ơn cho chính mình – vì cho đi là được nhận lãnh.”
Tin về công việc bác ái của anh đến tai Đức Giám Mục, cũng là thị trưởng thành phố Granada. Khi nghe Gioan kể về “chú bé nặng như cối đá”, ngài mỉm cười và nói:
“Vậy từ nay, con sẽ được gọi là Gioan của Thiên Chúa.”
Ngài ban phép cho anh mặc tu phục riêng và khuyến khích anh thành lập một hội dòng chuyên chăm sóc bệnh nhân. Dân thành Granada hiến tặng anh một khu nhà thương. Anh trở thành người điều hành, hướng dẫn các cộng sự trong tinh thần yêu thương và hy sinh.
Trong suốt 15 năm cuối đời, Gioan sống trong hãm mình, sám hối, phục vụ không ngừng nghỉ. Dù sức khỏe yếu, anh luôn ưu tiên người khác. Một hôm, đang đi dọc bờ sông, anh thấy một người sắp chết đuối. Không ngần ngại, anh lao xuống nước cứu người.
Về đến nhà, Gioan lên cơn sốt nặng. Anh cảm thấy giờ của mình đã đến. Trong những phút cuối đời, anh xin mọi người rời khỏi phòng. Anh muốn chết một mình, như đã sống cô đơn để phục vụ. Anh gượng dậy, đến quỳ trước tượng Chúa Giêsu chịu nạn, hôn chân Chúa và thì thầm:
“Lạy Chúa Giêsu, con phó linh hồn con trong tay Chúa.”
Khi các y tá vào lại, họ thấy thân xác Gioan vẫn còn quỳ gối, mặt úp vào chân tượng chịu nạn, tỏa hương thơm ngào ngạt. Ngài qua đời ngày 8 tháng 3 năm 1550. Xác thánh của Ngài quỳ nguyên suốt sáu giờ đồng hồ.
Gioan phải làm thuê làm mướn, sống nhờ vào nghề chăn chiên ở vùng quê. Mười bốn năm trôi qua, cuộc sống bên đàn chiên dường như đã đem lại cho cậu sự yên ổn đơn sơ. Nhưng đến năm 22 tuổi, ông chủ muốn gả con gái cho chàng trai chăn chiên thật thà. Gioan từ chối. Anh không muốn gắn bó với gia đình mà anh biết mình không thể yêu thương thật lòng. Anh xin gia nhập quân đội.
Mười tám năm trong quân ngũ là mười tám năm mà Gioan đã rời xa hẳn Đức Tin và lòng đạo đức thời thơ ấu. Anh chìm đắm trong những cuộc sống buông thả, sa đọa, chạy theo vinh quang phù phiếm. Nhưng Chúa không để anh mãi mãi lạc lối. Có lần, Gioan ngã ngựa giữa chiến trường, bị thương nặng và nằm bất tỉnh hai giờ liền. Khi hồi tỉnh, nơi môi anh thốt lên lời kinh quen thuộc mà mẹ từng dạy anh thuở nhỏ – lời cầu xin Đức Mẹ. Anh được cứu sống cách lạ lùng.
Một lần khác, khi được giao canh giữ những chiến lợi phẩm quý giá, chẳng may anh để mất tất cả. Gioan bị kết án tử hình. May thay, có một vị sĩ quan thương tình can thiệp xin tha mạng cho anh. Biến cố này đánh dấu sự bắt đầu của hành trình tỉnh ngộ.
Gioan rời bỏ quân ngũ, quay về Bồ Đào Nha với hy vọng tìm lại cha mẹ. Nhưng về đến quê nhà, anh đau đớn hay tin mẹ anh vì quá đau khổ đã qua đời chỉ vài năm sau khi anh biến mất. Cha anh sau đó cũng từ bỏ thế gian, vào dòng Phanxicô tu hành rồi cũng qua đời trong âm thầm.
Cảm thấy mình là nguyên nhân gây ra cái chết của cha mẹ, Gioan quyết tâm sống quãng đời còn lại để đền tội. Anh nghe tin có nhiều Kitô hữu bị quân Hồi giáo bắt làm nô lệ ở châu Phi. Gioan quyết chí sang đó – hoặc để kiếm tiền chuộc họ, hoặc tình nguyện chịu bắt thay họ.
Anh đến thành phố Ceuta bên bờ biển châu Phi. Trên đường đi, anh gặp một gia đình đồng hương bị lưu đày và đang lâm trọng bệnh. Họ cầu xin anh hoãn chuyến đi để giúp đỡ họ vượt qua giai đoạn khốn khó. Gioan cảm động, nhận lời. Anh đi làm thuê, kiếm tiền chăm sóc họ như người thân ruột thịt.
Tại Ceuta, Gioan gặp một linh mục đạo đức, người đã khuyên anh từ bỏ giấc mộng châu Phi. Vị linh mục nói:
"Phi châu không phải là nơi dành cho con. Chúa đang gọi con theo một con đường khác."
Vâng lời, Gioan trở lại Tây Ban Nha. Anh sống bằng nghề bán sách đạo, hình ảnh thánh, đồ dùng phụng vụ, đi từ làng này sang làng khác.
Một ngày kia, khi đến gần thành phố Granada, Gioan gặp một em bé ốm yếu đang run rẩy bên đường. Anh động lòng thương, bế em lên, nhưng càng bế thì em bé càng trở nên nặng như cối đá. Khi Gioan đặt bé xuống nghỉ mệt, em bé bỗng biến hình – là chính Chúa Giêsu đang vác Thánh Giá! Ngài nói với Gioan:
“Gioan của Thiên Chúa, con sẽ tìm thấy Thánh Giá của con tại Granada.”
Chúa biến mất. Gioan xúc động sâu sắc. Anh bước vào Granada – nơi số phận của anh được định đoạt.
Tại đây, anh nghe cha Gioan thành Avila giảng một bài thuyết sâu sắc:
“Hãy trở nên điên dại vì Chúa Kitô!”
Lời giảng ấy như ngọn lửa thắp sáng tâm hồn Gioan. Anh đi giữa phố, kêu khóc, đánh mình, lăn lộn trong bùn đất, giả vờ điên loạn như để đền bù cho những năm tháng sống trong tội lỗi. Dân chúng tưởng anh điên thật, đem nhốt anh vào nhà thương với kỷ luật hà khắc. Hằng ngày anh bị đánh đòn, nhưng Gioan cam chịu, như một cách thanh luyện tâm hồn.
Một thời gian sau, cha Avila nghe biết câu chuyện, đích thân đến thăm Gioan. Ngài nói:
“Con không cần giả điên nữa. Hãy ra khỏi đây, sống đúng ơn gọi mà Thiên Chúa dành cho con – chăm sóc những người đau yếu, nghèo khổ.”
Gioan vâng lời. Anh thuê một căn nhà nhỏ, bắt đầu đón những người nghèo, ốm đau, tật nguyền về chăm sóc. Một mình anh làm mọi việc: y tá, người phục vụ, người lau dọn, người cầu nguyện, người an ủi. Dần dần, người dân bớt dè bỉu, bắt đầu giúp đỡ anh. Anh thường nói:
“Xin các ông bà hãy làm ơn cho chính mình – vì cho đi là được nhận lãnh.”
Tin về công việc bác ái của anh đến tai Đức Giám Mục, cũng là thị trưởng thành phố Granada. Khi nghe Gioan kể về “chú bé nặng như cối đá”, ngài mỉm cười và nói:
“Vậy từ nay, con sẽ được gọi là Gioan của Thiên Chúa.”
Ngài ban phép cho anh mặc tu phục riêng và khuyến khích anh thành lập một hội dòng chuyên chăm sóc bệnh nhân. Dân thành Granada hiến tặng anh một khu nhà thương. Anh trở thành người điều hành, hướng dẫn các cộng sự trong tinh thần yêu thương và hy sinh.
Trong suốt 15 năm cuối đời, Gioan sống trong hãm mình, sám hối, phục vụ không ngừng nghỉ. Dù sức khỏe yếu, anh luôn ưu tiên người khác. Một hôm, đang đi dọc bờ sông, anh thấy một người sắp chết đuối. Không ngần ngại, anh lao xuống nước cứu người.
Về đến nhà, Gioan lên cơn sốt nặng. Anh cảm thấy giờ của mình đã đến. Trong những phút cuối đời, anh xin mọi người rời khỏi phòng. Anh muốn chết một mình, như đã sống cô đơn để phục vụ. Anh gượng dậy, đến quỳ trước tượng Chúa Giêsu chịu nạn, hôn chân Chúa và thì thầm:
“Lạy Chúa Giêsu, con phó linh hồn con trong tay Chúa.”
Khi các y tá vào lại, họ thấy thân xác Gioan vẫn còn quỳ gối, mặt úp vào chân tượng chịu nạn, tỏa hương thơm ngào ngạt. Ngài qua đời ngày 8 tháng 3 năm 1550. Xác thánh của Ngài quỳ nguyên suốt sáu giờ đồng hồ.